کامیابی بارز از بازار تایر تا بازار سهام
محمدامین خدابخش*
گروه صنعتی بارز به عنوان یکی از مطرح‌ترین نام‌های صنعت تایرسازی کشور در طول فعالیت خود از بدو تاسیس در سال ۱۳۶۳ تا به امروز که حوزه فعالیت این صنعت دست خوش دگرگونی‌های متعددی نظیر تغییرات تکنولوژی و شرایط کلان کسب و کار بوده است، همواره توانسته خود را با این تغییرات وفق بدهد و ضمن تضمین تداوم درآمدزایی، به نوبه خود نقش موثری در افزایش اشتغال در کشور بازی کند. 
این گروه صنعتی که از سال ۱۳۶۳ تاکنون به عنوان اولین کارخانه تایرسازی کشور همچنان فعالانه در جهت رفع نیازهای اساسی حمل و نقل گام بر می‌دارد، در طول سال‌های گذشته نه تنها نامی آشنا در کوچه و خیابان‌های ایران بوده و توانسته وسیله‌های نقلیه بسیاری را اعم از سنگین و سبک به حرکت در آورد، بلکه یکی از اعضای قدیمی بازار سرمایه کشور نیز بوده است. این گروه صنعتی که هم اکنون زیر مجموعه‌هایی نظیر شرکت لاستیک سیرجان، شرکت سامان بارز، شرکت لاستیک بارز کردستان، شرکت بارز ترابر، شرکت کربن سیمرغ، شرکت مهندسی و تحقیقات صنایع لاستیک را در مجموعه دارایی‌های خود دارد، در طول سال‌های اخیر شاهد دگرگونی قابل توجه قیمت سهام بر روی تابلوی معاملاتی بورس تهران بوده است. همین امر سبب شده تا «پکرمان» که به عنوان نماد معاملاتی گروه صنعتی بارز در بازار سرمایه شناخته می‌شود نه تنها مورد اقبال سرمایه‌گذاران تازه وارد به بازار سرمایه قرار گیرد بلکه نامی آشنا برای افرادی باشد که بیش از دو دهه سرمایه گذاری مستمر در بازار سهام کشور را تجربه کرده‌اند.
نگاهی به آمارها و صورت‌های مالی ارائه شده از سوی گروه صنعتی و بارز در تارنمای کدال حکایت از آن دارد که در طول تندباد اقتصادی سایه انداخته بر روی اقتصاد کشور که بسیاری از صنایع و شرکت‌ها را درگیر خود کرده و حتی به کام ورشکستگی کشانده است، گروه صنعتی بارز در طول سال‌های گذشته نه‌تنها توانسته سهم خود از بازار تایر کشور را ارتقا دهد بلکه موفق شده با افزایش ۱۴۴ درصدی سود خالص گام موثری در جهت افزایش ثروت سهامداران بردارد.
بررسی صورت‌های مالی شرکت و گزارش هیات مدیره برای سال مالی ۱۳۹۸ حکایت از آن دارد که از کل بازار داخلی تایر به ارزش ۷ هزار و ۹۹۲میلیارد تومان، گروه صنعتی بارز توانسته با افزایش ۲ درصدی سهم خود نسبت به سال 1397، ۲ هزار و ۳۰۷ میلیارد تومان از این بازار، معادل ۲۹ درصد از کل آن را به اختیار خود در آورد.
با نگاهی به گزارش‌های مالی شرکت می‌توان به خوبی دریافت که گروه صنعتی بارز در طی سال مالی گذشته توانسته به خوبی خود را با شرایط جاری اقتصاد وفق دهد و برای سال مالی ۹۸ سودی معادل ۶۷ تومان و شش ریال به ازای هر سهم سهم محقق کند. این در حالیست که «پکرمان» در سال مالی قبل تنها ۲۷ تومان و هفت ریال به ازای هر سهم سود ساخته بود.
بهبود سودآوری در سایه کنترل هزینه‌ها
بدون شک عاملی که بیش از هر چیز توانسته شرکت را در افزایش ۱۴۴ درصدی سود خالص آن تنها در یک سال مالی یاری کند توجه مدیریت شرکت و عزم راسخ مجموعه گروه صنعتی بارز برای کاهش هزینه‌های اضافی و ارتقاء بهره‌وری سرمایه است. براساس آنچه که در صورت سود و زیان سال مالی ۹۸ شرکت قید شده این شرکت توانسته هزینه‌های عملیاتی و غیرعملیاتی خود نظیر هزینه‌های تولید و بهره‌های بانکی را به‌گونه‌ای کنترل کند که در شرایط تورمی کشور رشد هزینه‌ها نسبت به درآمدهای شرکت از نرخ پایین‌تری برخوردار باشد. «پکرمان» تنها در یک مورد توانسته به میزان ۴۰ درصد هزینه‌های عملیاتی متفرقه خود را کاهش دهد. این تغییر مهم سبب شده تا تنها در بند سایر هزینه‌ها شاهد کاهش ۳۲ میلیارد ۸۰۲ میلیون تومانی باشیم. این در حالی است که در بسیاری از شرکت‌ها مسئولان مالی و عملیاتی قادر به کاهش معنادار هزینه‌ها نیستند.
مزیتها در بازار سهام
به موجب تدابیری از این دست، گروه صنعتی بارز (پکرمان)، بر روی تابلوی معاملاتی بازار سرمایه در بازار دوم بورس تهران در شرایطی قرار گرفته که در مقایسه با سایر شرکت‌های فعال در این صنعت از نسبت قیمت به درآمد پایین‌تری برخوردار است. پایین بودن این نسبت موجب می‌شود تا سهام شرکت در مقایسه با سایر شرکت‌های فعال در این زمینه سود بیشتری را در مجمع برای سهامداران به ارمغان آورد. این مهم منجر به شکل گیری مزیت رقابتی آن بر روی تابلوی معاملاتی بورس تهران شده به طوری که نسبت قیمت به درآمد شرکت در ۱۲ ماه گذشته اختلافی ۷ و نیم واحدی با متوسط صنعت دارد. در حال حاضر این نسبت برای نماد معاملاتی گروه صنعتی بارز در حالی در محدوده ۴۴ واحد قرار دارد که برای کل صنعت لاستیک‌سازی در مرتبه‌ای بیش از ۵۱ واحد است. این اختلاف حکایت از آن دارد که سهامداران بارز در پایان ۱۲ ماه فعالیت، نسبت به سهامداران متوسط صنعت ۷۵ ریال کمتر می‌پردازند تا در فصل مجامع ۱ تومان سود دریافت کنند.
تمامی این عوامل سبب شده تا «پکرمان» یا همان گروه صنعتی بارز هم اکنون نسبت به سایر رقبای خود نه تنها در جاده‌های کشور بلکه در تابلوی بازار سرمایه برای جلب نظر خریداران و کسب وجوه مردم از مزیتی رقابتی برخوردار باشد.
* خبرنگار بورس